BURSA İNEBEY YAZMA ESER KÜTÜPHANESİ MÜDÜRLÜĞÜ
Bursa’da tarihi İnebey Medresesi’nde hizmet veren Bursa İnebey Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü; Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde teşekkül ettirilen Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı’nın İstanbul Bölge Müdürlüğü’ne bağlı olarak hizmet veren ve tarihimizin temel kaynaklarından el yazması ve Basma eserlerin bulunduğu bir kütüphanedir.
Kütüphane, Bursa ve çevresindeki çeşitli kütüphanelerde bulunan Yazma ve Basma Eserleri bünyesinde toplayarak kayıt, katalog, tasnif v.b. teknik işlemleri yaptıktan sonra araştırmacıların hizmetlerine sunan, ülkemizin sayılı kütüphanelerden biridir.
Kütüphanenin hizmet verdiği İnebey Medresesi’ni Yıldırım Beyazıt dönemi devlet adamlarından Subaşı İnebey yaptırmıştır.
Medrese binası, 14. yüzyıla ait mimari özellikleri taşımakta, taş ve tuğla kullanılarak, mimaride ters (T) olarak bilinen planda inşa edilmiş edilmiştir.
Medrese avlusuna, çift taraflı merdivenden çıkılan, sivri kemerli bir niş içerisindeki kapıdan girilmektedir.
Avluyu köfeki taşından yapılmış, sivri kemerlerle birbirlerine bağlanmış, 12 sütunlu kare formunda, bir revak sırası çevirmektedir.
Bu revakların arkasında, sağda ve solda dörder tane, bir de giriş bölümünün sağında olmak üzere 9 hücre odası bulunmaktadır. Bu odaların her birisinin içerisinde ikişer küçük niş, bir ocak, bir de dolap yerleştirilmiştir.
Giriş bölümünün sağ tarafındaki, duvar arasında bulunan bir merdivenle de üst kattaki, medreseye ait kütüphaneye çıkılmaktadır. İnebey Medresesi içerisinde yer alan bu kütüphane, Osmanlı tarihinde bilinen, ilk medrese kütüphanesi olarak da önemli bir özelliğe sahiptir.
Girişin tam karşısında yer alan kapalı eyvandaki dershane, 6.20 ölçüsünde, kare planlı olup, sekizgen kasnağa oturan bir kubbe ile örtülmüştür.
Medrese, 1674’te Sadrazam Fazıl Ahmet Paşanın amcazadesi Hüseyin Çelebi tarafından esaslı şekilde tamir ettirildiğinden, daha sonraki Şeriyye sicillerinde Hüseyin Çelebi Medresesi adı ile anılmıştır.
Osmanlı imparatorluğu’nun son günlerine kadar hizmet veren medrese, medreselerin kapatılmasıyla birlikte, birçok tarihi eser gibi, özel kişilerin eline geçmiş ve 1962 yılına kadar konserve fabrikası olarak kullanılmıştır.
Binanın mülkiyeti halen Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait olup, kütüphane olarak kullanılması şartı ile Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü’ne tahsis edilmiştir. Genel müdürlük tarafından gerekli restorasyonu yapılan İnebey Medresesi, 1969 yılında Orhan Camiinde bulunan kütüphanenin buraya taşınmasıyla İnebey Yazma ve Basma Eserler Kütüphanesi ismiyle olarak hizmet vermeye başlamıştır.
28.12.2010 tarih ve 6093 sayılı kanun kapsamında kurulan “Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı”nın İstanbul Bölge Müdürlüğü’ne bağlı olarak Bursa İnebey Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü ismiyle de yeniden yapılandırılmıştır.